Amit Goswami

Tot slot is het interessant om te kijken naar het thema duurzaamheid vanuit een heel andere wetenschappelijk perspectief, namelijk vanuit de kwantumfysica. Een van de bekendste wetenschappers van de kwantumfysica is Amit Goswami uit India. Hij gaat de laatste jaren als kwantumactivist door het leven. Hij pleit voor een verbinding van wetenschap met bewustzijn. Hij gelooft dat kwantumfysica de toekomst van de wetenschap is. Zijn boodschap is dat alles kan worden verklaard vanuit de kwantumwetenschap.

Energetisch bewustzijnsveld

Volgens de kwantumfysica is alles wat er bestaat, opgebouwd uit energie, bewustzijn en informatie. Dat betekent dat spiritualiteit en natuurwetenschap definitief met elkaar zijn verweven. We hoeven daar niet eens meer in te geloven, want het is inmiddels wetenschappelijk bewezen. Het uitgangspunt van de kwantumfysica is dat het ons bewustzijn is die de werkelijkheid beïnvloedt. Onze activiteit van waarnemen is cruciaal in het creëren van een werkelijkheid. Een objectieve werkelijkheid bestaat dus niet. Wij als subject zijn de voorwaarde voor het observeren van een object. Hoe zit het dan met de zogenaamde objectieve realiteit? Onze realiteit ontstaat slechts door middel van onze interactie met het energetische bewustzijnsveld van alle mogelijkheden. De werkelijkheid die wij vervolgens waarnemen bestaat uit een soort gestolde energie. Er is dus geen solide realiteit!

Nieuw paradigma

Met de kennis vanuit de kwantumfysica kunnen we nu met heel andere ogen naar de milieuproblematiek kijken. We kunnen misschien zelfs optimistisch zijn! Een wereld van gestolde energie is waarschijnlijk makkelijker te transformeren dan een wereld van solide materie! “Verander de wereld, begin bij jezelf” heeft dus alles met onze activiteit van waarnemen te maken, met onze perceptie van de wereld. Wij creëren onze realiteit door continue keuzes te maken uit alle mogelijkheden die het energetische bewustzijnsveld ons biedt. Laten we dus bewust de juiste keuzes maken en onze wereld transformeren.

Je huis verduurzamen

Natuurlijk wil je, als het even kan, bezuinigen op stroom, water en grondstoffen. Om je impact op het milieu te verkleinen, en om je portemonnee te ontzien. En ook gewoon omdat het een goed gevoel is om zuiniger en verantwoordelijker te gaan leven.

Daar kan je ongetwijfeld nog wel wat tips voor gebruiken. Deze suggesties kunnen je helpen om weer net een stukje duurzamer te wonen!

Tips om je huis te verduurzamen

1. Kies voor tweedehands. Er staat winkels vol met prima meubels die je voor een prikkie kan overnemen. Eventueel kan je ze zelf schuren en schilderen om ze weer als nieuw te maken!

2. Koop witgoed met een hoog energielabel. Nieuwe apparaten zijn veel duurzamer dan die van 10 jaar geleden. Als je een nieuwe wasmachine of koelkast koopt met een A+++ label, ga je veel geld bezuinigen op water en stroom.

3. Krijg inzicht in welk eten je weggooit, en koop daar minder van.

4. Kies duurzame materialen voor je auto. Een nieuwe bedrijfswageninrichting van goede kwaliteit gaat tientallen jaren mee, en is daardoor duurzamer dan goedkopere keuzes.

5. Vervang oude (gloei)lampen door LED-lampen. Die geven een prachtig licht tegen een fractie van het stroomverbruik.

6. Zet je elektrische apparaten ‘s nachts uit. Veel apparaten (TV, PC, stereo) blijven op stand-by staan. Daar heb je niets aan en het kost relatief veel stroom.

7. Verbouw je eigen groente. Richt een stukje van je tuin in als moestuin. Het is heel bevredigend om zelf makkelijke groenten en fruit (aardappels, boontjes, kool, bramen, aardbeien) te telen.

8. Installeer zuinige douches en kranen. Dit vermindert je waterverbruik zonder dat je het echt merkt.

9. Hang je wasgoed aan de waslijn. Waarom zou je een droger gebruiken als je ook zonder stroom toekan?

10. Gebruik natuurlijke materialen. Of je nou verf, meubels, vloerbedekking of kleding koopt: kies voor natuurlijke materialen die duurzaam geproduceerd zijn en goed gerecycled kunnen worden.

Langzamer leven!

Tijd is geld. Dat betekent dat we ons werk zo snel mogelijk moeten doen, want als we ons werk in een langzamer tempo doen kost dat geld. Zegt men. Efficiëntie, daar gaat het om in onze moderne samenleving. We worden geacht een doel te bereiken met zo weinig mogelijk middelen. Om iets te bereiken mag dat dus niet teveel geld, tijd of inspanning kosten.

Sneller is niet gelijk aan beter!

Alles moet tegenwoordig met een flitsende snelheid gebeuren. De mensheid is niet langer geneigd om ergens op te wachten. Als we een product bestellen willen we het zo snel mogelijk ontvangen. In de rij staan voor de kassa of met de auto in een lange file terechtkomen is voor de meeste mensen afschuwelijk. Zelfs het mobiele internet moet nog sneller en efficiënter, vindt men. Daarom is de ontwikkeling van 5G gaande. Het stroomverbruik zal hierdoor gigantisch oplopen. 5G is dus onvriendelijk voor het milieu. Maar de technologie raast voort en bekommert zich niet of nauwelijks om de natuurlijke omgeving! Sneller staat gelijk aan beter, zegt men. Maar is sneller écht beter? Als we naar Moeder Natuur kijken merken we dat alles een eigen ritme heeft. Een harmonieus ritme. De snelheid waar we tegenwoordig mee te maken hebben hakt op een disharmonische manier in op onze levens en op het natuurlijke levensritme van mens en natuur. De flitsende snelheid van onze samenleving zorgt voor een heleboel onnodige stress en is uiteindelijk destructief!

Gevangenschap

Het hele leven is gevangen in nummers. De cijfers van de klok en de getallen op onze bankrekening zijn ons de baas geworden. We laten ons hierdoor enorm beperken. Nummers zijn in het leven geroepen om een mate van beperktheid uit te drukken. Daarom zijn tijd en geld ook altijd schaars. We denken dat we nooit genoeg tijd en nooit genoeg geld hebben.

Kwalitatief

Het probleem is dat we onze tijd en ons geld vaak verkwisten aan banale zaken. De snelheid van onze maatschappij gaat gepaard met massaproductie. Kwantiteit is de norm. Meer is beter, zegt men. Maar zoals sneller niet beter is, is méér ook niet beter. Het zijn illusies. Het leven wordt veel mooier als we langzamer gaan leven. Langzamer leven betekent een kwalitatief beter leven, afgestemd op ons eigen natuurlijke ritme. We kunnen weer genieten van het leven en ervaren een innerlijk gevoel van rijkdom. We laten ons niet langer verleiden door de razernij van de moderne samenleving. Langzamer leven is definitief de weg naar duurzaamheid!

De Amish gemeenschap

Een van de meest opvallende kenmerken van de Amish gemeenschap in Noord-Amerika is hun eenvoudige manier van leven. De Amish zijn zeer religieus en hun strikte manier van leven is grotendeels verweven met hun protestantse geloof. Ze vormen een gesloten gemeenschap.

Soberheid

De samenleving van de Amish is agrarisch en ambachtelijk. Al het werk wordt op een ouderwetse manier gedaan, precies zoals hun voorvaderen het (boeren)werk verrichtten. De Amish gemeenschap is dan ook erg traditioneel en weigert het gebruik van moderne hulpmiddelen. De moderne wereld belooft volgens de Amish weinig goeds en ze proberen zo mogelijk de moderne invloeden van de westerse beschaving af te weren. Hun zelfvoorzienende en sobere levenswijze lijkt bizar voor ons westerlingen, maar nader bekeken is hun eenvoudige manier van leven veel duurzamer dan de onze! De Amish vinden de degeneratieve levensstijl van de westerse samenleving ronduit slecht. Het creëert alleen maar luiheid en passiviteit. De kinderen van de Amish worden dan ook traditioneel en geïsoleerd opgevoed, zodat de normen en waarden van de gemeenschap kunnen worden doorgegeven. Door kranten, radio, televisie, het internet en (mobiele) telefoons weg te houden uit hun leven, kunnen ze veel misleiding vanuit de westerse beschaving ontwijken.

Ibrahim Özdemir

De focus van de Turkse wetenschapper Ibrahim Özdemir ligt nadrukkelijk op religie en ecologie. Hij houdt zich vooral bezig met milieufilosofie en verzorgt lezingen over de gehele wereld. Özdemir is enorm geïnspireerd door de denkbeelden van de beroemde Soefi-mysticus Rumi.

Milieu-ethiek

Naast de wetenschappelijke en technologische benadering van onze milieuproblematiek pleit Özdemir voor een filosofische en ethische benadering ervan. Hij beweert dat er een direct verband is tussen de hedendaagse milieuvervuiling en onze houding ten opzichte van onze natuurlijke omgeving. Het menselijk handelen vloeit dus voort uit onze perceptie van de natuur. Indien we de natuur op een diepere manier kunnen verstaan, heeft dat als gevolg dat we vanuit een eerbiedige houding gaan handelen jegens de natuur.

Mystiek

Om onze natuurlijke omgeving op een diep niveau te kunnen begrijpen is het van belang te beseffen dat er een onzichtbare kracht onze wereld bestuurt. Volgens Rumi is dit de mystieke kracht van de goddelijke Liefde. Deze onvoorwaardelijke liefde bezielt de gehele schepping, alle schepselen inbegrepen. Wij zijn dus op een diep niveau met elkaar verbonden en hebben daardoor een enorme verantwoordelijkheid ten opzichte van elkaar, maar ook met betrekking tot onze natuurlijke omgeving. Het is aan ons om op een respectvolle manier mee te werken met deze regenererende liefdeskracht!

De Pyramide van Maslow

Maslow was een Amerikaanse psycholoog van de vorige eeuw en heeft ons zijn welbekende Pyramide van behoeften nagelaten. Het is interessant om deze driehoek nader te beschouwen, omdat het zo duidelijk het contrast aangeeft tussen de werkelijke behoeften van de mens en zijn extravagante hebzucht die geen grenzen kent.

De hiërarchie van menselijke behoeften

De Pyramide van Maslow kent 5 lagen, waarvan de onderste laag de basisbehoeften vertegenwoordigt. Deze basisbehoeften behelzen onze biologische behoeften zoals (drink)water, voedsel en schone lucht.

De tweede laag is de behoefte aan veiligheid en stabiliteit. De middelste laag wordt gevormd door onze sociale behoeften, de vierde laag staat voor (zelf)waardering en de bovenste toplaag geeft de behoefte aan zelfontplooiing weer.

Ontsporing

We zien dat slechts de onderste laag onze materiële behoeften weergeeft. De bevrediging van onze primaire behoeften zijn echter wel een voorwaarde voor de voldoening van de tweede laag en de bevrediging van het gevoel van veiligheid is een voorwaarde voor de voldoening van de derde laag en zo verder. De bovenste 4 lagen zijn dus non-materialistisch. Hier zien we onmiskenbaar de ontsporing die onze consumptiemaatschappij heeft veroorzaakt! Het moderne leven heeft ervoor gezorgd dat onze natuurlijke verlangens totaal gedegenereerd zijn. Dat dit zijn weerslag heeft op het algemeen welzijn van de mens is vanzelfsprekend.

Duurzaam eten en drinken

Hoewel de meeste mensen duurzaamheid niet gelijk aan eten en drinken koppelen, is dit wel een heel belangrijk onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt. Om voedselverspilling tegen te gaan is het nodig om bewuste keuzes te maken, iedere dag opnieuw. Hier volgen wat tips om zelf duurzaam eten en drinken in te slaan.

Wat zijn bewuste keuzes?

Het is tegenwoordig namelijk al vrij simpel om goede keuzes te maken tijdens het boodschappen doen. Koop bijvoorbeeld biologische producten van de lokale groenteboer in plaats van in de supermarkt. Dit omdat supermarkten vaak gebruik maken van importproducten die een grote afstand hebben afgelegd. Ook gebruiken supermarkten nog te vaak onnodig plastic wat uiteindelijk heel slecht is voor het milieu. Gebruik in plaats daarvan herbruikbare zakjes of leg de groente los bovenop je andere boodschappen zodat ze niet beurs worden. Ook het verminderen van vlees eten is niet alleen goed voor je gezondheid maar ook voor het milieu omdat het veel water en CO2-uitstoot bespaart. Ook is het bijvoorbeeld veel beter om water uit de kraan te drinken dan uit een plastic fles, Nederland heeft immers een hoge kwaliteit kraanwater!

Eten bestellen

De laatste jaren is het mogelijk om kant-en-klare maaltijdpakketten te bestellen die op de duurzaamheid van producten inspelen. Zo bestaan deze pakketten voornamelijk uit biologische, eerlijk verkregen producten die een keurmerk hebben zodat je zeker weet dat je de juiste industrie steunt. Nog een voordeel van deze pakketten zijn dat de ingrediënten precies genoeg zijn voor een maaltijd, wat voedselverspilling tegengaat. Op deze manier kun je dus zorgeloos koken. Als je bijvoorbeeld een taart wilt bestellen, zorg er dan voor dat deze niet van ver hoeft te komen zodat het milieu minder belast wordt door transportkosten. Let ook op de ingrediënten die gebruikt worden en kies zoveel mogelijk voor plantaardige producten.

Het kerngezin

Het kerngezin is een betrekkelijk nieuw begrip in de geschiedenis van de mensheid. In onze westerse cultuur staat het kerngezin echter gelijk aan het standaardgezin, bestaande uit vader, moeder en de eigen (of adoptie-) kinderen. Deze samenlevingsvorm is nog maar zo’n 200 jaar oud.

Een andere en veel oudere vorm van samenleven is de uitgebreide familie. Deze samenlevingsvorm komt het meest voor in de wereld. Deze familie bestaat uit ouders, (vele!) eigen kinderen, grootouders, ooms, tantes, nichten en neven. Tevens bestaan er nog verwantschapsgroepen, zoals in Afrika. De verwantschapsgroepen bestaan uit een groot aantal bloedverwanten die soms een heel dorp bevolken. Dit is echter de oudste samenlevingsvorm.

Industrialisatie en urbanisatie

Het ontstaan van het (westerse) kerngezin loopt eigenlijk parallel met de industrialisatie. Door de opkomst van de industrie kwam ook de verstedelijking op gang. Leden van de uitgebreide families trokken naar de stad om werk te zoeken. Het platteland liep leeg en de steden stroomden vol. Urbanisatie vindt nog steeds plaats. Het grootste deel van de mensheid op aarde woont tegenwoordig in of nabij de stad. De stad zorgt immers voor werkgelegenheid, onderwijs en cultureel amusement.

Gevolgen

In het westen zijn de traditionele plattelandsgezinnen (de uitgebreide families) dus uiteengevallen en zijn de kerngezinnen de standaard geworden. De uitgebreide familieleden hielpen elkaar zoveel mogelijk op sociaal en economisch gebied en wisten op die manier altijd het hoofd te bieden aan moeilijkheden. Inmiddels is de sociale en economische bijstand overgedragen aan de overheid, die er op toeziet dat de ouderen, zieken en werklozen van onze samenleving worden onderhouden. Immers, de leden van het kerngezin hebben geen tijd meer om de eigen (groot)ouders of zieke familieleden te verzorgen!

Ontaard

Deze ontwikkeling is zorgwekkend. We zien dat het kerngezin een kwetsbare vorm van samenleven is. Momenteel zijn er vele éénoudergezinnen, omdat de andere ouder gestorven is of omdat de ouders gescheiden zijn. Als kerngezin zijn we al gauw aangewezen op de overheid. Kinderen worden reeds op zeer jonge leeftijd naar de kinderopvang gebracht, zodat beide ouders kunnen werken om hun kerngezin te onderhouden. Voor sommige kinderen is dit een traumatisch gebeuren. Het lijkt er sterk op dat kinderen de dupe worden van onze ontaarde levensstijl!

Een ander nadelig gevolg van de verstedelijking en de vorming van kerngezinnen is dat een steeds kleiner deel van de wereldbevolking de overige aardebewoners voorziet van voedsel. Dit belooft weinig goeds! Een totale ommekeer is nodig voor een duurzame toekomst. Dus terug naar het platteland en terug naar de traditionele plattelandsfamilies. Laten we onze (groot)ouders of zieke familieleden zelf weer onder onze hoede nemen. En laten we weer op onze eigen kinderen passen! Onze kinderen hebben een veilig nest nodig opdat ze tot (geestelijk) gezonde volwassenen uit kunnen groeien.

De verslavingsmaatschappij

Onze westerse samenleving is een consumptiemaatschappij. De mensheid wordt middels reclame aangemoedigd om allerlei artikelen te kopen. Artikelen die vaak nergens voor nodig zijn en dus overbodig zijn. Voor velen is winkelen echter een leuk tijdverdrijf. Het aanschaffen van nieuwe spullen geeft immers een kortstondig gevoel van ‘geluk’, van verzadiging. Maar zodra dit verzadigingsgevoel is uitgewerkt, hunkeren we alweer naar de aankoop van het volgende product dat onze innerlijke leegte moet vullen. Over verslaving gesproken!

Vicieuze cirkel

Onze verslaving aan nieuwe spullen kost veel geld. We besteden veel tijd aan (hard) werken om geld te verdienen. Vervolgens geven we ons zuur verdiende geld net zo vlug weer uit om het ene product na het andere te kopen. Zonder dat we het in de gaten hebben zitten we vast in een degeneratief systeem. Degeneratief voor ons zelf en degeneratief voor onze natuurlijke omgeving. Onze verslaving aan nieuwe spullen heeft ons tot slaaf gemaakt van onze eigen begerigheid. Het is een bodemloze put. We vergaren en vergaren en zijn allen verslaafde consumenten geworden en zo houden we onze consumptiemaatschappij in stand. En tegelijkertijd houdt de moderne consumptiemaatschappij onze verslaving in stand. Deze vicieuze cirkel moet nodig worden doorbroken omdat onze materialistische levenswijze weinig duurzaam is en schadelijke gevolgen heeft voor mens en milieu!

Constipatie

Onze passieve levenshouding is weinig creatief. We nemen veel te veel tot ons. We consumeren een teveel aan spullen, we verorberen teveel voedsel en we nemen teveel berichten tot ons via de sociale media. Als we ons huis, ons lichaam en onze geest vol blijven proppen raken we verstopt. Dit is niet goed voor onze gezondheid en niet goed voor de gezondheid van onze natuurlijke omgeving. Ook onze samenleving lijdt aan constipatie. Van een gezonde circulatie van goederen en diensten is allang geen sprake meer. Onze consumptieverslaving maakt ons steeds armer en armer in plaats van rijker. We steken onszelf in de schulden als we niet goed opletten. Een opeenhoping van onnodige spullen en een opeenhoping van schulden is het gevolg. De creditcard is feitelijk een ramp. Het stimuleert onze verslaving aan consumeren en verrijkt het systeem van banken en creditcardmaatschappijen, die (hoge) rentes doorberekenen aan hun klanten. Zo worden de rijken rijker en de armen armer. Onze samenleving is daardoor in een verschrikkelijke disbalans geraakt.

Consuminderen

De enige manier om onze macht als consument terug te vorderen is door onze passieve levenshouding op te geven en te gaan consuminderen. We moeten creatief en bewust in het leven staan en ons niet langer laten verleiden door de hoeveelheid reclame die dagelijks op ons af komt.

Gooi de creditcard weg en maak schoon schip! Het kortstondige gevoel van zogenaamd geluk middels de aanschaf van het zoveelste nieuwste snufje staat in geen verhouding tot de heerlijke sensatie van ontlast te zijn van een heleboel troep in ons leven en van de hierboven genoemde nare consequenties!

Het belang van slow fashion

We leven in een wereld waar duurzaamheid langzaam maar zeker belangrijker wordt, maar nog zeker een lange weg te gaan heeft. De mode-industrie is één van de vervuilendste industrieën die we hebben, omdat zij inspeelt op de fast fashion. Oftewel, volledige kledingcollecties die na een paar weken de vuilcontainer in kunnen omdat het niet meer in de mode is en dus niet meer verkocht kan worden. Bovendien zijn de productieomstandigheden van fast fashion vaak erg schrijnend.

Wat kun je zelf doen tegen fast fashion?

Duurzaamheid is hierbij het sleutelwoord. Kijk eens goed in je kledingkast en realiseer je hoeveel kleding je eigenlijk al hebt. Wil je toch iets nieuws? Koop dan iets wat lang meegaat, zoals bijvoorbeeld een leren jas. Of koop vintage kleding wat ook nog eens heel trendy en betaalbaar is! Ook kringloopwinkels en vrijmarkten hebben een heleboel tweedehands kleding voor een heel zacht prijsje. Meer weten over kledingmerken die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan? Hier vind je tien goede initiatieven, en hier nog wat laatste tips om je kledingkast zo groen mogelijk te maken.

Het belang van slow fashion is dus enorm, jaarlijks wordt er nu nog 135 miljoen kilo aan textiel weggegooid. Dit is heel belastend voor het milieu en bovendien wordt het grootste deel niet eens gerecycled. Gelukkig gaat het wel de goede kant op met grote modeketens als H&M. Verandering is onderweg, want het is hard nodig.