Onze moderne westerse cultuur is een welvaartssamenleving. Een welvaartssamenleving kenmerkt zich door overvloed. Wij ervaren in ons dagelijks leven een overvloedig aanbod van goederen en diensten. Onze samenleving draait op volle toeren om het systeem in stand te houden. We moeten produceren en hard werken, geld verdienen en daarna vooral veel consumeren.

Overbelasting

We consumeren veel meer dan we nodig hebben. We overladen onszelf met een teveel aan goederen en diensten. Wij raken overbelast, zowel in het geven (hard werken en produceren) als in het nemen (consumeren). Een negatieve spiraal is in werking gezet. Vele westerlingen lijden aan stressverschijnselen zoals een burn-out. Maar ook de aarde raakt overbelast en vertoont uitputtingsverschijnselen. Het natuurlijke evenwicht is gigantisch verstoord.

Hoekstenen

Hoe zijn we in dit systeem terecht gekomen, kunnen we ons afvragen! Hoe is onze westerse cultuur ontstaan? Wat zijn haar fundamenten? Onze hedendaagse samenleving is ontstaan in Europa en heeft zich vervolgens in een rap tempo verspreid over de wereld. De hoekstenen van onze westerse cultuur zijn onder meer het christendom, het kapitalisme, de (empirische) wetenschap, de industrialisatie, de democratie en de secularisatie. De verspreiding van het westerse gedachtegoed heeft plaatsgevonden via christelijke missies, imperialisme, handel en kolonisatie en vindt momenteel plaats via de massamedia. De normen en waarden van de westerse cultuur hebben zich min of meer opgedrongen aan de rest van de wereld met alle gevolgen van dien.

Etnocentrisme

De westerse beschaving wordt een dominante cultuur genoemd omdat het zichzelf superieur acht vergeleken met andere culturen. Dit is een vorm van etnocentrisme. De eigen westerse cultuur is de maatstaf geworden voor het beoordelen van andere culturen. Deze etnocentrische houding van de westerse cultuur heeft de verspreiding van haar gedachtegoed gefaciliteerd. Andere culturen worden als inferieur of zelfs ‘primitief’ beschouwd. Dit getuigt van een grote arrogantie! We hebben hier te maken met waardeoordelen en normatieve begrippen die volgens de antropologische wetenschappen volledig subjectief zijn en tevens aangeleerd. Objectief bekeken kan een andere cultuur dus nooit inferieur zijn. Een andere cultuur is net zo bijzonder als onze eigen cultuur!

Reclame

De dominante houding van de westerse cultuur zien we terug in de hantering van reclamespots. Reclame wordt aan de mensheid opgedrongen via radio, televisie, het internet en via grote reclameborden in steden en langs autowegen. We worden aangemoedigd om bepaalde producten en diensten te kopen. De meeste reclames maken ons wijs dat er iets aan ons mankeert en dat het product of de dienst waarvoor wordt geadverteerd dé oplossing biedt voor ons gebrek aan geluk. Ook hier hebben we te maken met waardeoordelen en normatieve begrippen.

Destructief

De reclame en ons koopgedrag dat daaruit voortvloeit is de motor waarop onze moderne westerse samenleving draait. Op deze manier dienen wij de fatale massaproductie en houden wij die in stand. Het is de hoogste tijd om onze destructieve levenswijze te veranderen. Consuminderen is één optie. Een andere optie is te kijken naar andere culturen die meer duurzaam zijn dan onze westerse cultuur.